www.pattarnow.fora.pl

mozambikpl

e) tendencje współczesnej chrystologii katolickiej.
Krytyka chrystologii tradycyjnej jest punktem wyjścia dla nowych prób ujęcia tajemnicy Jezusa Chrystusa na terenie teologii katolickiej. Powszechne stało się wśród teologów katolickich wołanie o pluralizm chrystologii, mający być odzwierciedleniem biblijnej wielości ujęć tajemnicy Jezusa Chrystusa.
Kongregacja Nauki Wiary w deklaracji pt. Wobec współczesnych błędów teologicznych odnośnie tajemnicy Wcielenia i Trójcy Świętej z 21.II.1972
Nowe ujęcia teologiczne znajdują potwierdzenie ze strony Urzędu Nauczycielskiego dopiero wtedy, jeżeli się okaże, że dadzą się one pogodzić z głównymi prawdami chrześcijańskiego orędzia. Zadaniem zaś teologów jest próba przetłumaczenia niezmiennych prawd na zmienny język ludzki,
(1) Chrystologia kosmiczna
Współcześnie podjął tę tematykę francuski uczony i teolog Teilhard de Chardin. ale w centrum swojego myślenia stawia prawo ewolucyjnego rozwoju. Ewolucja jest dla francuskiego paleontologa i teologa wyrazem stwórczego działania Boga w czasie i przestrzeni. Teilhard usiłował stworzyć syntezę wiedzy przyrodniczej, filozoficznej i teologicznej w oparciu o teorię ewolucji. Obok kosmogenezy (świat), biogenezy (życie) i noogenezy (świadomość) przyjmuje Teilhard chrystogenezę jako czwarty poziom ewolucji. Podstawą biblijną kosmicznej chrystologii Teilharda są wypowiedzi zawarte w Prologu Ewangelii św. Jana Cały proces ewolucji jest z jednej strony naturalnym przygotowaniem do Wcielenia Boga w Chrystusie, a z drugiej strony kontynuacją dzieła wcielania człowieka w żyjącego w historii Chrystusa. Najważniejszą rolę w chrystologii kosmicznej odgrywa tajemnica wcielenia. Ukazuje ona Chrystusa jako absolutne centrum kosmosu, jako przyczynę i cel ewolucji świata, który zmierza do jedności. Cały wszechświat zdąża ku Chrystusowi nie tylko w sferze ducha, ale również w sferze materialnej i biologicznej.
(2) Chrystologia sensu
(a) Joseph Ratzinger
Chrystologia również warunkuje bardziej uniwersalne wypowiedzi dotyczące sensu ludzkiego istnienia. Chrystologia jest więc właściwie teologią sensu. Ratzinger podkreśla, że ukazanie się Jezusa Chrystusa jest centralnym i decydującym momentem w całej ludzkiej historii. Logos to myśl będąca podstawą wszelkiego bytu. Chrystologia natomiast każe widzieć sens wszelkiego bytu w konkretnej postaci Jezusa Chrystusa. Chrystologia Ratzingera ma charakter dynamiczny . Jezusa Chrystusa należy identyfikować z Jego dziełem. Biblijnym punktem wyjścia dla tak rozumianej chrystologii jest krzyż i zmartwychwstanie
(b) Benedykt XVI
Co takiego właściwie dał nam Chrystus? Co nam przyniósł? narzuca się zdaniem papieża całkiem prosta odpowiedź: „Przyniósł nam Boga”. Co takiego właściwie dał nam Chrystus? Co nam przyniósł? narzuca się zdaniem papieża całkiem prosta odpowiedź: „Przyniósł nam Boga”.
(3) Chrystologia Transcendentalna.
Wiąże się ona z nazwiskiem Karla Rahnera Większość współczesnych koncepcji chrystologicznych da się ująć, zdaniem Rahnera, w trzy zasadnicze orientacje. Orientacja antropologiczna rozważa tajemnicę Jezusa Chrystusa w kontekście doświadczenia ludzkiej egzystencji. Orientacja kosmologiczna widzi tajemnicę Jezusa Chrystusa na tle ewolucji świata, zaś dla orientacji historycznej zasadnicze znaczenie ma perspektywa dziejów ludzkości świata
Centralnym punktem refleksji chrystologicznej Rahnera jest tajemnica Wcielenia i jej interpretacja wolna od myślenia "mitycznego". Dlatego łączy chrystologię ściśle z antropologią. Chrystologia Rahnera jest odpowiedzią na wyzwanie rzucone przez humanizm ateistyczny, który głosi, że Bóg musi umrzeć, aby człowiek mógł być naprawdę wolny. wykazuje Rahner, że człowiek jest istotą otwartą na coś, co go przerasta, na rzeczywistość transcendentalną, na Absolut. Z kolei Bóg nie chce tkwić w samym sobie, lecz pragnie się udzielić człowiekowi. W związku z tym Rahner uważa, iż chrystologię i teologię w ogóle uznać można za radykalne, przewyższające powtórzenie antropologii, za transcendującą samą siebie antropologię. chrystologia jest szczytem antropologii
(4)Chrystologia posłuszeństwa.
Szwajcarski teolog Hans Urs von Balthasar pragnie w swojej chrystologii uniknąć niebezpieczeństw redukcji kosmologicznej czy antropologicznej, które poddaje surowej krytyce.
Tę wspaniałość Boga można dostrzec jedynie poprzez wiarę, która wyraża się przede wszystkim w posłuszeństwie. Kategoria posłuszeństwa, utożsamiającego się w istocie z miłością, stanowi centralny temat chrystologii bazylejskiego teologa. Absolutne posłuszeństwo Ojcu jest naczelną regułą egzystencji Jezusa. Całe Jego życie, od momentu Wcielenia aż po mękę i śmierć krzyżową, jest realizacją tego posłuszeństwa. kenoza Syna Bożego, Jego zstępowanie z wyżyn.
. Bóg jest tym, który pełni funkcję reżysera i przydziela ludziom role do spełnienia, za wykonanie których są przed Nim odpowiedzialni. Właściwego wymiaru nabiera dramat teatru świata przez to, że sam Wielki Reżyser postanawia wejść na scenę i zagrać jedną z ról.
Ekspozycję dramatu zbawienia stanowi dla bazylejskiego teologa dramat, jaki rozgrywa się wewnątrz Trójcy Świętej. W realnym oddzieleniu, jakie istnieje między Ojcem i Synem, a przezwyciężone jest w Duchu Świętym, dostrzega Balthasar przestrzeń dla historii świata i dramatu między Bogiem a człowiekiem.
Rozwinięciem dramatu zbawienia są dzieje zmagań pomiędzy wolnością nieskończoną Boga a skończoną, chociaż realną, wolnością stworzenia. Prawdziwy dramat jest bowiem możliwy tylko wtedy, kiedy naprzeciw siebie stają aktorzy wyposażeni w wolność, Bóg zaprasza go, aby przeszedł z pozycji widza do uczestnictwa w dramatycznym dialogu miłości.
Punktem kulminacyjnym dramatu zbawienia jest misterium paschalne męki i zmartwychwstania Chrystusa, a zwłaszcza kenoza krzyża, na którym przez posłuszeństwo Syna, głównej Osoby dramatu, dokonuje się ostateczne objawienie trójjedynej miłości Boga. W dramatycznej wizji Balthasara perypetię można dostrzec w teologii Wielkiej Soboty, stanowiącej specyficzny wkład szwajcarskiego teologa do chrześcijańskiej soteriologii.
Rozwiązanie każdego dramatu rzuca światło na cały jego przebieg i pozwala ujrzeć wszystkie zawiłe konflikty w nowym świetle. Przy czym interesuje go nie tyle antropologiczny punkt widzenia ("co straci człowiek, jeśli straci Boga?"), ile teodramatyczny ("co straci Bóg, jeśli straci człowieka?").

(5) Chrystologia preegzystencji
H. Schürmann definiuje chrześcijaństwo jako duchowe odniesienie do Boga w Chrystusie. Kreśląc istniejące i przewidywane zagrożenia człowieka wskazuje Schürmann na Jezusa Chrystusa, który jest w stanie je zbawczo przezwyciężyć. Chrystologię rozumie jako soteriologię, dlatego nie pyta o istotę Jezusa, lecz o Jego egzystencję, którą określa jako proegzystencję. Jezus był człowiekiem dla innych. Takie całkowite transcendowanie w kierunku drugich jest możliwe tylko na bazie samowyniszczającego transcendowania na Boga.
(6) Chrystologia pneumatologiczna
"Nikt też nie może powiedzieć bez pomocy Ducha Świętego: Panem jest Jezus" W. Kasper twierdzi, że "mówienie o Jezusie Chrystusie bez uwzględnienia Ducha Świętego oraz mówienie o Nim nie w «Duchu Świętym», byłoby w świetle Pisma Świętego bezowocnym usiłowaniem, a konstruowanie chrystologii bez pneumatologii – beznadziejnym przedsięwzięciem. Heriberta Mühlena. Duch Święty nie obiektywizuje się nam w wierze, On sam nie chce być widziany, ale pragnie być widzącym okiem łaski w nas. Dlatego wszelkie poznanie teologiczne jest możliwe tylko w Nim; Druga faza dzieła zbawczego Chrystusa wiąże się z taką samą działalnością Ducha Świętego w gronie uczniów Jezusa czyli w Kościele.
(7) Chrystologia dramatyczna
Raymunda Schwagera. Swój model soteriologiczny rozwija Schwager w oparciu o teorię René Gerarda Według Girarda, w każdym z nas tkwi tendencja do przypisywania winy drugiemu człowiekowi. Każda mniejsza czy większa grupa ludzi szuka ustawicznie "kozła ofiarnego", To, co się stało z Jezusem Chrystusem, ma znaczenie uniwersalne. Na zło reaguje dobrem. W ten sposób przełamuje przeklęty krąg zła. W historii Jezusa dokonuje się admirabile commercium, przedziwna wymiana. Tzw. egzegeza dramatyczna polega na wyodrębnieniu ważniejszych grup tekstów i wzajemnym ich przyporządkowaniu zgodnie z modelem akcji dramatycznej, charakteryzującej się narastaniem konfliktów zmierzających do rozwiązania.
I tak treścią pierwszego aktu nowotestamentalnego dramatu zbawienia jest Dobra Nowina o królestwie Bożym,
W akcie drugim następuje odrzucenie zbawienia przez ludzkich uczestników dramatu, które powoduje radykalną zmianę tonacji Jezusowego przepowiadania.
Akt trzeci pokazuje, że zapowiadany sąd nad grzesznikami nie dotknął winowajców, ale skupił się na Sprawcy zbawienia,
akt czwarty.jest Kolejnym potwierdzeniem takiego obrazu Boga Jest nim wyrażony w zmartwychwstaniu werdykt Ojca niebieskiego, który opowiada się po stronie Ukrzyżowanego. Nie potępia jednak Jego nieprzyjaciół, ale wysyła do nich Zmartwychwstałego z orędziem pokoju i przebaczenia.
Akt piąty dramatu zbawienia do zesłanie Ducha Świętego. Program zgromadzenia ludzi w jedno, Ostatni akt nowotestamentalnego dramatu zbawienia kładzie fundamenty pod nowe zgromadzenie wierzących.
Wspólnota kościelna od początku zdaje sobie sprawę, że działanie Ducha Świętego nie oznacza zakończenia dramatu Chrystusa, ale jego uobecnienie, Być chrześcijaninem, to znaczy żyć Duchem Jezusa Chrystusa, Duchem miłości i pokoju.